Από την αβίωτη στη βιώσιμη, άλλη Αθήνα
του Φώτη Κουβέλη, υποψήφιου δημάρχου Αθηναίων, 8/10/2002
|
Πρέπει να πείσουμε τους συμπολίτες μας πόσο πιο ανεκτίμητος, δημοκρατικός, δίκαιος, ευρύχωρος και ίσος για όλους είναι ο χωρικός πλούτος της πόλης από την καταναλωτική ευδαιμονία του ατόμου.
|
Η Άλλη Αθήνα υπάρχει και ασφυκτιά μέσα στο κέλυφος της Αβίωτης Αθήνας. Στο γκρίζο κέλυφος των πολυώροφων τσιμεντένιων συμπληγάδων, που διασχίζονται από
δρόμους χωρίς ιεράρχηση της κυκλοφορίας, με τους πεζούς να βιώνουν τους κινδύνους και την ασχήμια της σκληρής καθημερινότητας, μέσα σε έναν πολεοδομικό ιστό που
δεν διακόπτεται από άλση, πλατείες, γωνιές, στέκια και στάσεις, σε έναν αστικό χώρο όπου οι άνθρωποι ζουν μέσα στα κτίρια και μετακινούνται ανάμεσα σε αυτά. Το
πέτασμα αυτό της χημικής και οπτικής ρύπανσης, της ηχορύπανσης, των καυτών θερμικών νησίδων, της φλεγόμενης το καλοκαίρι λαμαρίνας των 700.000 ΙΧ που
μπαινοβγαίνουν καθημερινά στον Δήμο Αθηναίων, θέλει να το διαπεράσει και να βγει στην επιφάνεια η Άλλη Αθήνα. Η Αθήνα που δεν αφομοιώνει τα γκέτο, που αποβάλλει
τις αποστειρωμένες γειτονιές, η Αθήνα της νυχτερινής ζωντάνιας και ασφάλειας, η Αθήνα που θέλει τους δημότες της να ζουν και να επικοινωνούν σε έναν
αναβαθμισμένο δημόσιο χώρο, η Αθήνα της λιγότερης μοναξιάς από όλες τις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες. Η Αθήνα που θα της έφθανε να απαλλαγεί από την κυριαρχία του ΙΧ
για να γίνει αμέσως Άλλη.
Θέλουμε να βοηθήσουμε την πόλη μας να σχίσει το γκρίζο κέλυφος. Και να πείσουμε τους συμπολίτες μας πόσο πιο ανεκτίμητος, δημοκρατικός, δίκαιος, ευρύχωρος και
ίσος για όλους είναι ο χωρικός πλούτος της πόλης από την καταναλωτική ευδαιμονία του ατόμου. Επειδή πίσω από το πέτασμα υπάρχει η Βιώσιμη Άλλη Αθήνα, μια πόλη
που περιμένει να την ανακαλύψουμε και να τη φέρουμε στο προσκήνιο.
Προστασία της υγεία και ασφαλής διαβίωση για τους πολίτες
Καταπολεμώντας την ατμοσφαιρική ρύπανση: Η ρύπανση αποτελεί ένα πολυσύνθετο φαινόμενο που γίνεται εντονότερο, όσο μεγαλύτερες είναι οι πιέσεις που ασκούνται
στον χώρο από τις δραστηριότητες του πληθυσμού. Η Αθήνα είναι γνωστή διεθνώς εξαιτίας της υψηλής ατμοσφαιρικής ρύπανσης από την οποία υποφέρει. Πηγές, το ΙΧ και
γενικά τα τροχοφόρα, οι βιομηχανικές δραστηριότητες, αλλά και οι καυστήρες κεντρικής θέρμανσης των καλοριφέρ. Εκτός από την ανάγκη για μια ολοκληρωμένη πολιτική
αποθάρρυνσης του ΙΧ, πολύ σημαντικά βήματα μπορούν να γίνουν εάν, με μικρό κόστος για κάθε πολυκατοικία, αλλάξει η τεχνολογία των καυστήρων και αντί πετρελαίου
λειτουργούν με φυσικό αέριο, καύσιμη ύλη που συμβάλλει πολύ λιγότερο στην ατμοσφαιρική ρύπανση απ’ ό,τι το πετρέλαιο.
Για μία καθημερινότητα με λιγότερη ηχορύπανση: Μια άλλη μορφή ρύπανσης με σοβαρές κοινωνικές επιπτώσεις είναι η ηχορύπανση. Η Αθήνα είναι μια από τις πιο
ηχορυπασμένες πόλεις της Ευρώπης. Πολλά μπορούν να γίνουν για τη βελτίωση της ζωής μας. Χρειάζονται μέτρα περιορισμού του θορύβου στις κατοικημένες ζώνες, και
ιδιαίτερα στους πιο ευαίσθητους χώρους, όπως τα σχολεία και τα νοσοκομεία. Επίσης, λύσεις μπορούν να προσφέρουν τα ηχοπετάσματα από πράσινο σε δρόμους με μεγάλη
κυκλοφορία, η αυστηρή ρύθμιση της κυκλοφορίας των βαρέων οχημάτων (π.χ. τα εμπορεύματα μπορούν να μεταφορτώνονται σε μικρότερα οχήματα διανομής), η συστηματική
συντήρηση στα οχήματα του Δήμου (ιδιαίτερα στα σκουπιδιάρικα), αλλά και οι εκστρατείες ευαισθητοποίησης συγκεκριμένων ομάδων παραγωγής θορύβου, όπως οι οδηγοί
των κακοσυντηρημένων μοτοσικλετών.
Ηλεκτρομαγνητική ρύπανση: Η προστασία της υγείας των πολιτών και ιδιαίτερα των πιο ευπαθών στην ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία ατόμων, όπως είναι τα παιδιά και οι
έφηβοι, επιβάλλει την υιοθέτηση της αρχής της πρόληψης από τους κινδύνους που προκαλούν πηγές μεγάλης ηλεκτρομαγνητικής έντασης, όπως οι κεραίες κινητής
τηλεφωνίας και οι πυλώνες μεταφοράς ηλεκτρικού ρεύματος. Σε κάθε περίπτωση, θα πρέπει η δημοτική αρχή να φροντίζει ώστε να τηρούνται επαρκείς αποστάσεις
ασφαλείας από σχολεία, χώρους άθλησης, αλλά και από ζώνες κατοικίας.
Απορρίμματα και απόβλητα: Ως γνωστόν, η Αθήνα είναι η μόνη πρωτεύουσα της ΕΕ που δεν ανακυκλώνει τα απορρίμματά της. Τα βήματα που έχει κάνει το ΥΠΕΧΩΔΕ είναι
ανεπαρκή και ο χρόνος ολοκλήρωσης των εργοστασίων ανακύκλωσης στα Άνω Λιόσια απομακρύνεται συνεχώς. Έτσι, σήμερα επείγει η επιτάχυνση των διαδικασιών για την
εφαρμογή ολοκληρωμένων προγραμμάτων ανακύκλωσης, που θα συμπεριλαμβάνουν πολιτικές ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης των δημοτών ώστε να παράγουν λιγότερα
απορρίμματα και να προτιμούν τις επαναχρησιμοποιούμενες συσκευασίες. Πρακτικά, και σε σύντομο χρονικό διάστημα, ο Δήμος θα μπορούσε να εγκαταστήσει το δικό του
σύστημα διαχωρισμού-διαλογής των προς ανακύκλωση υλικών, με καθαρό εργοστάσιο διαλογής-δεματοποίησης σε κατάλληλο χώρο και με την τοποθέτηση κάδων συλλογής
ανάμικτων στερεών απορριμμάτων (χωρίς οργανικό κλάσμα) σε επίκαιρα σημεία, έτσι ώστε να μπορούν οι δημότες να αξιοποιούν το σύστημα με ευχέρεια.
Στον τομέα της διαχείρισης των αποβλήτων, μεγάλης σημασίας ζήτημα είναι η αναβάθμιση του βιολογικού της Ψυτάλλειας σε τριτοβάθμιο καθαρισμό, ώστε να
εξασφαλίζεται πόσιμο νερό και να επιτυγχάνεται σημαντική εξοικονόμηση στην κατανάλωση νερού.
Τέλος, τα επικίνδυνα απόβλητα νοσοκομείων, βιομηχανικών και βιοτεχνικών μονάδων θα πρέπει να τυγχάνουν ολοκληρωμένης και ασφαλούς διαχείρισης.
Τροχαία ατυχήματα: πρόληψη και οδική ασφάλεια: Η επικίνδυνη οδήγηση έχει, δυστυχώς, γίνει τρόπος ζωής για πολλούς νέους, που θέτουν σε κίνδυνο τις ζωές πεζών,
άλλων εποχούμενων και των επιβατών που μεταφέρουν, τα δε τροχαία ατυχήματα προκαλούν θύματα ακόμη και σε κεντρικά σημεία της πόλης. Για την οδική ασφάλεια των
Αθηναίων χρειάζονται παρεμβάσεις στη σηματοδότηση στα επικίνδυνα σημεία του οδικού δικτύου, η μείωση των ορίων ταχύτητας, η διεύρυνση των προγραμμάτων σχολικών
τροχονόμων, η εισαγωγή προγραμμάτων κυκλοφοριακής αγωγής στα σχολεία με πρωτοβουλία του Δήμου, η ίδρυση δημοτικού φορέα οδικής ασφάλειας και η αυστηρή
αστυνόμευση της επικίνδυνης οδήγησης.
Νεκροταφεία: Ένα από τα σημαντικά περιβαλλοντικά προβλήματα που αντιμετωπίζει η Αθήνα, είναι το – εξαιτίας στενότητας χώρου – πρόβλημα ταφής των νεκρών. Η λύση
είναι γνωστή, εφαρμόζεται εδώ και πολλές δεκαετίες σε άλλες μεγαλουπόλεις του εξωτερικού και λέγεται καύση νεκρών.
Ποιότητα ζωής – Πόλη για τον πεζό
Βιοκλιματικές παρεμβάσεις: Ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα που αντιμετωπίζει η Αθήνα είναι οι πολύ υψηλές θερμοκρασίες που αναπτύσσονται – ιδιαίτερα – το
καλοκαίρι. Το φαινόμενο της «υπερθέρμανσης» της πόλης, που έχει περιγραφεί από τους ειδικούς ως «φαινόμενο των θερμικών νησίδων», προκαλεί στο κέντρο της πόλης
θερμοκρασίες υψηλότερες μέχρι και 7-8 βαθμούς Κελσίου από τις κανονικές. Οι αιτίες που παράγουν αυτό το φαινόμενο είναι αφενός η πυκνή και κακοσχεδιασμένη
δόμηση της πόλης, κληρονομιά της άναρχης μεταπολεμικής οικιστικής ανάπτυξης της πρωτεύουσας, αφετέρου η δραματική έλλειψη χώρων πρασίνου, που σε συνδυασμό με
την υπέρμετρη χρήση του ΙΧ και την υπερλειτουργία των κλιματιστικών, προσθέτουν θερμικό φορτίο στην πόλη.
Τι μπορεί να γίνει; Μεγάλες δυνατότητες προσφέρουν οι βιοκλιματικές παρεμβάσεις που μπορούν να γίνουν στα υπάρχοντα κτίρια. Σημαντικότερη από αυτές είναι η
φύτευση πρασίνου στις ταράτσες και στις μεσημβρινές προσόψεις των κτιρίων, πρακτική που μπορεί να ελαττώσει την ένταση του φαινομένου της θερμικής νησίδας κατά
4-5 βαθμούς Κελσίου. Ο Δήμος θα μπορούσε να προωθήσει μια κατάλληλη πολιτική, μέσα από καμπάνιες ενημέρωσης και πιθανώς μέσα από ένα σύστημα εκπτώσεων στα
δημοτικά τέλη για τους ενοίκους των κτιρίων που θα «πρασινίσουν» τις πολυκατοικίες τους στις πυκνοδομημένες περιοχές.
Αναπλάσεις, κυψέλες ήπιας κυκλοφορίας στις γειτονιές: Οι αναπλάσεις είναι απαραίτητες σε μια μεγαλούπολη με τόσο χαμηλό επίπεδο ποιότητας ζωής, όπως η Αθήνα. Τα
προγράμματα αναπλάσεων, όμως, θα πρέπει να λαμβάνεται πρόνοια ώστε να μην ανατρέπουν την καθημερινότητα, να μην διαρρηγνύουν την κοινωνική συνοχή και να
εξασφαλίζουν την πολυλειτουργικότητα των χρήσεων γης μέσα στην πόλη. Προτεραιότητα έχει η δημιουργία περισσότερων χώρων πρασίνου, μέσα από ένα ευρύ πρόγραμμα
πεζοδρομήσεων και κατασκευής χώρων ήπιας κυκλοφορίας. Τα χρήματα για την κατασκευή των πεζοδρόμων θα μπορούσαν να προέλθουν ως αντιστάθμισμα από την κατασκευή
υπόγειων γκαράζ σε πυκνοδομημένες περιοχές που θα χρησιμοποιούνται από τους κατοίκους δωρεάν και από τους διερχόμενους επί πληρωμή.
Ελεύθεροι χώροι – πράσινο: Η Αθήνα κατέχει το αρνητικό ευρωπαϊκό ρεκόρ σε πράσινο, με μόλις 2,9% της συνολικής επιφάνειας της πόλης να καταλαμβάνεται από χώρους
πρασίνου. Η προστασία και βελτίωση των υφιστάμενων σημαντικών χώρων πρασίνου (Ακρόπολη, Φιλοπάππου, Εθνικός Κήπος, Πεδίον Άρεως, Ζάππειο, Αρδηττός, Λυκαβηττός,
Λόφος Στρέφη, Άλσος Συγγρού-Ιλισίων, Άλσος Ευελπίδων κ.λπ.) αποτελεί πρωταρχικής σημασίας προτεραιότητα για την ποιότητα ζωής στην Αθήνα. Αυτό όμως που επείγει
είναι η οριστική δέσμευση για τη δημιουργία χώρων πρασίνου στα μεγάλα κεφάλαια αδόμητου χώρου που διαθέτει η πρωτεύουσα, στον Ελαιώνα και το Γουδί, αλλά και η
δέσμευση των μεσαίου και μικρού μεγέθους ελεύθερων χώρων για τη δημιουργία χώρων ανάσας (χώρος ΔΕΗ στον Νέο Κόσμο, κτήμα Θων στους Αμπελόκηπους, Λόφος του
Παιδιού, εκτάσεις που ανήκουν σε στρατόπεδα, όπως στο Ρουφ κ.α.). Η αναδιαμόρφωση των χώρων αυτών σε πάρκα με ήπιες δραστηριότητες αναψυχής και αθλητισμού
(περίπατοι, ποδηλασία, χώροι ερασιτεχνικής άθλησης, χώροι έκφρασης νέων καλλιτεχνών, βοτανικοί κήποι κ.ά.) θα αλλάξουν την όψη της Αθήνας και θα τη μετατρέψουν
από αβίωτη σε βιώσιμη πόλη για όλους τους κατοίκους της.
|
